Dược sĩ Thanh Huyền
Năm 2006, tạp chí Nephrology của Mỹ có đưa tin một trường hợp bệnh nhân mắc bệnh thận đã phát sinh phản ứng nguy kịch sau khi ăn khế, khiến chức năng thận giảm và dẫn đến tình trạng thận bị hỏng hoàn toàn. Năm 2009, một phụ nữ 76 tuổi người Hồng-kông mắc bệnh thận đã phải nhập viện với sự cố tương tự sau khi ăn 2 quả khế, gây buồn ngủ, nhịp tim đập nhanh. Hiện tượng thường gặp khi trúng độc khế là nấc (thể nhẹ), nôn mửa, suy nhược thần kinh, mất ngủ, thay đổi ý thức, co giật và huyết áp hạ vv...
Dưới đây là khuyến cáo của các chuyên gia chuyên trị bệnh thận ở Bệnh viện Shijianzhuarg (Trung Quốc) nói về những loại thực phẩm nhóm người mắc bệnh thận không nên ăn.
Nguyên tắc chung
Những người mắc bệnh thận tránh ăn hải sản, thực phẩm chứa nhiều gia vị và chất gây kích thích như rượu bia, cay nóng và các loại thức ăn gây cảm ứng. Nên tránh tất cả các loại thực phẩm làm tăng nhiệt bên trong cơ thể. Những người mắc bệnh phù nề nên giảm ăn muối, những người không mắc chứng phù nên cũng nên hạn chế muối ăn. Riêng những người suy thận, tăng kali huyết cần tránh xa thực phẩm có hàm lượng kali cao. Bệnh nhân tiểu tiện máu (huyết niệu) và axit uric cao nên tránh ăn phủ tạng động vật.
Đối với đồ uống, thuốc lá và thuốc chữa bệnh
- Chỉ nên uống một lượng nhỏ rượu bia, bệnh nhân suy thận nên tránh hẳn rượu.
- Chè có thể uống được nhưng chè đặc nên tránh. Đơn giản, những hợp chất có trong chè, nhất là caffein có thể làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim. Trong số những loại chè thì chè xanh được xem là tốt nhất vì có hàm lượng caffein thấp, giàu polyphenol có tác dụng khử caffein và lợi tiểu.
- Không nên dùng cà phê vì nó có thể làm tăng huyết áp và cholesterol, làm xơ cứng động mạch và có hại cho thận.
- Tuyệt đối không được hút thuốc lá: Trong thuốc lá có chứa nhiều hóa chất có hại, làm tăng huyết áp, làm rối loạn lipit và gây co thắt động mạch. Tất cả những yếu tố này đều làm trầm trọng thêm cho bệnh gan và thận.
- Thận trọng khi dùng thuốc kháng sinh, các loại thuốc trong điều trị bằng liệu pháp hóa trị liệu, các loại thuốc kháng viêm steroid và các loại thuốc giảm đau , thuốc gây mê và các tác nhân làm co giãn tĩnh mạch.
Đối với các loại thịt
- Nhóm người mắc bệnh thận mãn tính và suy thận không nên ăn thịt gà, bởi thịt gà giàu protein, nếu ăn quá nhiều sẽ tạo ra hiện tượng tăng urê huyết và gây suy thận.
- Không nên ăn thịt ngỗng.
- Không nên ăn thận lợn vì nó giàu cholesterol và purin, nếu lạm dụng quá nhiều có thể gây hiện tượng tăng lipit huyết và tăng axít uric-huyết, cả hai hiện tượng này đều làm cho bệnh thận thêm trầm trọng. Vì lý do trên những người mắc bệnh thận, đặc biệt là nhóm có hàm lượng mỡ máu cao cần tránh xa món ăn khoái khẩu này.
Nhóm hải sản cần tránh
Cá sú vàng (yellow croaker), cua, cá cơm, cá trích, sò... là nhóm thực phẩm không có lợi cho người mắc bệnh thận, vì chúng có thể làm cho bệnh tình thêm trầm trọng, tạo gánh nặng cho thận...
Hoa quả, trái cây cần tránh
- Tránh ăn chuối vì chuối có hàm lượng natri cao, vì những người bệnh thận, phù nề, cao huyết áp cần hạn chế muối. Ăn chuối thường xuyên có thể tạo gánh nặng cho thận, gây bệnh viêm thận cấp hoặc mãn tính.
- Tránh ăn dưa hấu vì giàu hàm lượng kali. Ở những người khỏe mạnh không có vấn đề gì nhưng những người mắc bệnh thận, suy thận có thể làm tăng rủi ro mắc bệnh tim mạch.
- Đường và enzyme có trong dứa là thuốc lợi tiểu có lợi cho người viêm thận và cao huyết áp, nhưng nó lại giàu bromelain làm hòa tan hemaleucin và casein nên những người mắc bệnh thận không nên ăn quá nhiều dứa.
- Quýt là vị quả giàu vitamin C, làm tăng quá trình chuyển hóa vitamin C thành oxalate làm cho bệnh tình thêm nặng nên người bệnh thận không nên ăn quá nhiều quýt.
- Bệnh nhân nhiễm trùng đường tiết niệu nên ăn thực phẩm mát không nên ăn lựu mặc dù nó rất tốt cho nhóm người khỏe mạnh.
Các loại rau cần tránh
Gồm rau bina, gừng, măng tre. Ăn nhiều rau bina có thể làm tăng quá trìn cho bệnh thận mãn tính và suy thận. Những người bị suy thận cũng nên tránh ăn đậu đỗ vì chúng rất giàu protein, làm tăng quá trình tiết protein qua đường tiểu.
