Chào bạn.
Túi mật là cơ quan hình quả lê dài khoảng 6cm, nằm ngay dưới gan ở bờ sườn phải, làm chức năng một “bình” chứa dịch mật. Dịch mật do gan sản xuất, được dẫn qua hệ thống đường mật để đổ vào ruột giúp tiêu hóa thức ăn (chủ yếu là dầu mỡ); một phần dịch mật sẽ được giữ lại, cô đặc ở túi mật và có thể tạo sỏi,
Thành phần chủ yếu của mật là cholesterol quá mức bão hòa, thì hình thành những tinh thể, rồi thành sỏi. Sỏi có thể lớn, nhỏ, một hoặc nhiều viên. Có cách hình thành sỏi mật khác, đó là do sự chít hẹp hoặc dị dạng của đường mật do giun chui lên đường mật chết, các sắc tố mật kết tụ quanh xác giun lâu ngày thành sỏi mật.
Đa số sỏi mật (hơn 50%) không có triệu chứng, chỉ tình cờ phát hiện qua siêu âm, X-quang. Đôi khi các sỏi nhỏ lọt vào đường dẫn mật gây cơn đau gan với triệu chứng điển hình là đau đột ngột ở vùng hạ sườn phải hoặc thượng vị, đau vắt ra sau lưng, xiên lên bả vai; buồn nôn, nôn. Cơn đau kéo dài vài giờ rồi giảm, để lại một cảm giác nặng nề ở vùng bụng trên. Người bệnh có thể vàng da, sốt nhẹ. Một số trường hợp cơn đau gan chỉ nhẹ kéo dài vài ba ngày xen kẽ những khoảng thời gian thoải mái hoàn toàn vài tuần hoặc vài tháng.
Nếu sỏi nhỏ cỡ dưới 5mm, lơ lởng trong túi mật còn khả năng co bóp tốt, có thể điều trị bằng thuốc uống làm tan sỏi như ursolvan. Tuy nhiên chỉ dùng cho những trường hợp sỏi không cản quang (sỏi cholesterol không bị vôi hóa), nhưng loại này chỉ chiếm khoảng 10% trường hợp sỏi mật. Thuốc phải uống liên tục từ 6-12 tháng và hay bị tái phát sau khi ngưng điều trị.
Hiện nay đã có thủ thuật siêu âm tán sỏi. Phẫu thuật được chỉ định trong những trường hợp sỏi có triệu chứng hiển nhiên như gây cơn đau gan hoặc có các biến chứng như viêm túi mật cấp tính; sỏi ống mật chủ kèm vàng da tắc mật; viêm tụy cấp; xơ teo túi mật; ung thư túi mật. Khi túi mật bị cắt bỏ, toàn bộ dịch mật sẽ đổ xuống ruột, sức khỏe vẫn được duy trì tốt. Với tiến bộ ngày nay, có thể cắt túi mật bằng nội soi, thời gian hồi phục rất ngắn, ít đau, có thể xuất viện 2-3 ngày sau mổ.
Chuyên gia thận tiết niệu.
